Pubers… Vaak een grote mond, het laatste woord willen hebben, een lamlendige, passieve houding aannemen, alles laten slingeren, constant op die telefoon, chagrijnig en ongemotiveerd…
Zo maar een opsomming van wat pubers kunnen laten zien.
En heftig kan het zijn, dat moeilijke pubergedrag. Het stoort, het irriteert, het verpest de sfeer in huis, het maakt je boos en wanhopig, of geeft je een gevoel van onmacht.
Wat dan vaak gebeurd is dat je als opvoeder bijna niet anders kunt dan aandacht geven aan dit gedrag. Je wordt er als het ware naar toe gezogen. Het kruipt onder je huid. Je geeft dan een reactie alleen op het gedrag. Door boos te worden, ook geïrriteerd of chagrijnig te worden, jouw sterke mening terug te geven, te straffen, je stem te verheffen o.i.d.
Maar bijna altijd zorgt dit er voor dat het gedrag erger wordt of i.i.g. niet verbeterd.
ONTWIKKELING
Pubers zijn in ontwikkeling en zitten in een overgangsfase. Ook hun hersenen zijn nog volop in ontwikkeling. Het emotionele deel van de hersenen is overactief, reageert extreem/sterker/beter op emotionele situaties. Het rationele deel wint het nog niet.
(Dat is pas zo ver tegen het 25ste levensjaar!)
Dus school is vaak gewoon stom, vermoeiend en oersaai in plaats van een plek waar je je kunt ontwikkelen zodat je over een aantal jaar kunt gaan doen waar jij talent voor hebt.
Pubers leren en ontwikkelen door het ontdekken van hun grenzen en door grenzen op te zoeken.
Zij hebben de ruimte nodig om deze grenzen te verkennen, binnen kaders die jij als opvoeder geeft en soms ook met een duidelijke begrenzing.
Daarnaast hebben pubers te maken met een enorme onderliggende behoefte en bijbehorende twijfels:
”Hoor ik er wel bij?”, ”Doe ik het wel goed?”, ”Ben ik wel goed genoeg?”
Zij tasten dit af door grenzen op te zoeken.
”Houden ze nog steeds van mij als ik dit zeg?… of dit doe?….” bijv.
En weet dat ze dit bij diegene het makkelijkste doen waarvan ze diep van binnen heel goed weten dat er onvoorwaardelijke liefde is en dat het dus veilig is om deze grenzen op te zoeken. (lees: compliment voor jou, omdat je hen die veiligheid biedt ;-))
Pubers ontwikkelen een sterke mening op alles en iedereen. En ze kunnen ook zo weer van het ene op het andere moment op hun sterke mening terug komen.
Je wordt soms heen en weer geslingerd van ‘Je bent de liefste’ tot ‘ik haat je’… en weer terug.
Het loskomen van je ouders, je afzetten en je eigen weg gaan hoort bij de puberteit.
Maar daarnaast hebben ze jou ook nog steeds enorm nodig!
Pubers hebben dus eigenlijk alles nodig: ruimte om te ontdekken, kaders, grenzen en bovenal: dat we er voor ze zijn. En dat zij zelf ook echt het gevoel hebben dat we er voor hen zijn. Dus bijv. niet half luisteren, schuin kijkend met je mobiel nog in je handen, of je werk nog in je hoofd, maar met oprechte aandacht. Beschikbaar zijn voor je puber en in verbinding blijven is van belang.
Pubers geven het zelf vaak moeilijk aan als ze begeleiding nodig hebben. Maar dat ze het nodig hebben is zeker!
En leef hen voor. Dat wat je van hen verlangt, spiegel dit ook eens naar je eigen gedrag.
KIJKEN ACHTER HET GEDRAG
Door van bovenstaande op de hoogte te zijn, zal je al merken dat het je beter lukt om ‘achter het gedrag’ van je puber te kijken. Gedrag is nooit voor niks.
Probeer steeds te zien welk authentiek kind achter dit gedrag schuil gaat, welke ontwikkeling het door maakt.
En geef dat authentieke kind aandacht, in plaats van het gedrag.
Dus, ken zijn/haar kwaliteiten, talenten, dat waar je kind blij van wordt, waar hij/zij van gaat stralen. Kijk naar dat wat goed gaat, naar waar stappen gezet zijn en ontwikkeling te zien is. Benoem deze ontwikkeling en geef daar complimenten over.
Het is de kunst de gebruiksaanwijzing van je kind goed te kennen. Waar vind je bij jouw kind een ingang om het negatieve gedrag te ontwijken of om te buigen, zodat je kind voelt dat ze gezien, gehoord, geliefd is en zij haar ware aard meer kan laten zien en daardoor het gedrag minder nodig heeft?
Humor, muziek, bewegen (lekker buiten in de natuur bijv.!), spel, talenten aanspreken en benutten, een moment van verbinding opzoeken met je puber, door bijv. iets te delen, een filmpje, een gebeurtenis van de dag waarvan je weet dat hij/zij daar enthousiast van wordt, of wat voor hen belangrijk is, is vaak heel mooi in te zetten bij pubers om de spanning er af te halen en de negatieve mood om te buigen.
Wat ook fijn voor een puber is, is dat zij het gevoel heeft dat haar mening ook meetelt en van waarde is. Kijk waar er momenten zijn voor overleg, waar zij het gevoel heeft dat ze het voor het zeggen heeft, dat ze gehoord wordt.
En probeer om niet te veel jouw mening terug te geven, maar het gewoon te horen. Met de woorden in je hoofd en hart: ‘Ik hoor je en ik zie je’.
Gesprekken zijn zeker mogelijk met pubers, 1 op 1 en op een rustig moment, kijk of ze dan zelf ook inspraak kan hebben wanneer jullie bijvoorbeeld afspraken maken samen.
Durf tijdens zo’n gesprek ook naar je eigen gedrag te kijken en jezelf kwetsbaar op te stellen door dit bespreekbaar te maken. Dit zijn gouden momenten!
Het helpt wanneer je begrijpt wat er in je puber om gaat en wat er hoort bij de puberteit en hoe je daar mee kunt gaan. Daar is nog zoveel meer over te vertellen.
Want zo aan het einde van dit blog heb ik nog geen eens de enorme wervelstorm aan hormonen genoemd waar jouw puber mee te dealen heeft.
In het boek: ‘PUBERS ZIJN LEUK, zeker als je ze begrijpt’. van Tischa Neve lees je nog veel meer over pubers, hun gedrag, hun behoeften en wat het beste werkt bij pubers.
En dat het dus ook enorm leuk is en kan zijn om een puber in huis te hebben!
Neem ook even een kijkje op de site welke mogelijkheden er binnen onze praktijk zijn voor jou en/of jullie puber.
Succes en veel plezier!